تفاوت های ما از کجا می آیند؟
یک خانوادهی چهار نفره را در نظر بگیرید. پدر خانواده شخصی تنومند و قدبلند است. مدیر بسیار موفقی است و در هر زمینهای، تمایل دارد بر افراد و شرایط مسلط باشد و آنها را رهبری کند. اشتهای خوبی دارد و طاقت و تحمل هوای گرم را ندارد.
مادر خانواده قدِ بلند و هیکل متناسبی دارد. بسیار پرانرژی و سرزنده است. کارها را به سرعت سر و سامان میدهد و تمایل زیادی به حرف زدن و ارتباط گرفتن با افراد مختلف دارد.
فرزند اول دختری است نسبتا تپل، ساکت و بسیار درون گرا. تمایل به خواب زیادی دارد و صبحها به زور ازجایش بلند میشود. غذا و خوراکیهای شیرین را بسیار دوست دارد. از هوای سرد متنفر است و همیشه چندلایه لباس میپوشد.
اما فرزند دوم دختری است لاغر و بازیگوش که از دیوار راست بالا می رود، کم خواب است. عاشق آلوچه و لواشک است. و همیشه سر روشن کردن کولر با خواهرش میجنگد.
همه ی این افراد، اعضای یک خانواده هستند ولی این همه تفاوت از کجا میآید؟
چرا بعضی افراد ساکت و بعضی پر سروصدا هستند؟
چرا بعضی زود عصبانی میشوند و بعضی همیشه ریلکس و آرام هستند؟
چرا بعضی سرمایی هستند و بعضی گرمایی؟
و…
طب سنتی تمام این تفاوتها را با مفهومی بنام مزاج توجیه میکند.
مزاج یا طبع چیست؟
طبق مبانی طب سنتی، تمامی موجودات در طبیعت از ترکیب عناصر چهارگانه (هوا، آب، آتش و خاک) تشکیل شدهاند.
هوا، گرما و رطوبت بالایی دارد.
آب، سرما و رطوبت بالایی دارد.
آتش، گرما و خشکی بالایی دارد.
و خاک، سرما و خشکی بالایی دارد.
از ترکیب و آمیختن این عناصر با هم، مزاج موجودات تشکیل می شود. یعنی اگر در تشکیل یک موجود آتش بیشتری نقش داشته باشد، مزاج آن گرم و خشک میشود. و دقیقا ویژگیهای این عنصر را دارد.
مثلا شخصی با مزاح گرم و خشک مانند آتش سوزان است و زود عصبی و شعله ور میشود.
اما شخصی با مزاج سرد و تر مانند آب روان و انعطاف پذیر است.
مزاج انسان
مزاج در انسانها از پدر و مادر به ارث میرسد.
اینکه پدر و مادر چه مزاجی دارند، قبل از ارتباط زناشویی چه احساسی داشتند، چه غذایی خوردهاند، درگیر چه بیماری هایی بودند؛ روی بدن و مزاج جنین تشکیل شده تاثیرگذار است.
یعنی مزاج زوجین و تمامی شرایط جسمی و روحی آنها؛ منجر به تشکیل مزاج جنین میشود.
مثلا اگر مرد قبل از رابطه جنسی با همسرش، عصبانی بوده باشد؛ احتمال افزایش گرمی و خشکی را در جنین بالا میبرد.
چرا باید مزاجشناسی بلد باشیم؟
تا اینجا متوجه شدیم که مزاج کیفیتی است که میتواند در جسم ما سردی یا گرمی و خشکی یا رطوبت ایجاد کند. ولی حالا نکته اینجاست که چرا من باید مزاج خودم و اطرافیانم را بدانم؟
هر مزاجی خصوصیات خاص خودش را دارد. شناخت این ویژگیها ما را در شناخت خودمان و اطرافیانمان بسیار کمک میکند.
از طرفی هر کس باید با توجه به خصوصیات جسمی و روحیِ مزاجاش، برنامه و سبک زندگی خودش را تنظیم کند. چرا که بیتوجهی به مزاج میتواند موجب بیماری شود.
مثلا یک شخص گرم و خشک اگر در یک محیط گرم قرار بگیرد مریض میشود. اما یک شخص با مزاج سرد و تر در یک محیط گرم نه تنها مریض نمیشود؛ بلکه احساس بهتری دارد.
مزاجشناسی کجا به داد ما می رسد؟
مزاجشناسی میتواند به ما در داشتن روابط بهتر، انتخاب شغل، تنظیم سبک زندگی سالم، دوری از بیماریها، ازدواج، فرزندپروری، مدیریت و رهبری نیروی انسانی، جامعه شناسی و… کمک کند.
اهمیت مزاجشناسی با مثال
مثلا در مقولهی ازدواج، دختر و پسر میتوانند با توجه به ویژگیهای ظاهری و رفتاری، متوجه مزاج یک دیگر شوند. شناخت مزاج کمک میکند که با خلق و خو، ویژگی های جسمی، تمایلات جنسی و… یکدیگر بیشتر آشنا شوند.
مثلا یک آقا با مزاج گرم و تر (به اصطلاح دموی) با یک خانم با مزاج سرد و خشک (به اصطلاح سودایی مزاج) میتوانند چالشهای زیادی داشته باشند.
خانم با این مزاج یک شخص دقیق و نکته سنج است که مو را از ماست میکشد. ولی آقا به جزئیات توجهی ندارد. آقا تمایل و توانایی جنسی زیادی دارد. ولی در خانم این توانایی و تمایل وجود ندارد.
آقا تمایل به جمع و خوشگذرانی دارد ولی خانم درون گراست و آرامش بیشتری نیاز دارد.
هزاران مثال دیگر میتوان زد تا ثابت کرد که مزاجشناسی میتواند ما را در هر بخش زندگی برای گرفتن تصمیمات بهتر کمک کند.
کافی است بدانیم انواع مزاج چیست و چه ویژگیهایی دارد.
انواع مزاج و ویژگی های آن ها
به طور کلی ما چهار مزاج ترکیبی داریم که شامل:
- گرم و تر یا به اصطلاح دموی
- گرم و خشک یا به اصطلاح صفراوی
- سرد و تر یا به اصطلاح بلغمی
- سرد و خشک یا به اصطلاح سوداوی
ویژگی های مزاج گرم و تر یا دموی مزاج ها:
در مقالهی مزاج دموی به طور کامل در مورد مزاج گرم و تر صحبت کردهایم. اما در این بخش هم مختصری به ویژگیهای افراد دموی مزاج یا طبع گرم و تر اشاره میکنیم:
- افرادی درشت هیکل و عضلانی
- دارای پوست سرخ و سفید و گل انداخته
- سفیدی چشم مایل به قرمزی
- داراری بدنی نرم و گرم
- موهای پرپشت و نرم
- خوش اشتها
- تعریق بالا
- هوش و حافظه بالا و مدیران قدرتمند
- تمایل و توان جنسی بالا
- دیر عصبانی میشوند ولی موقع عصبانیت خطرناک هستند.
ویژگی های مزاج گرم و خشک یا صفراوی مزاج ها:
در مقالهی مزاج صفراوی به طور کامل در مورد مزاج گرم و خشک صحبت کردهایم. اما در این بخش هم مختصری به ویژگیهای افراد صفراوی مزاج یا طبع گرم و خشک اشاره میکنیم:
- افرادی لاغر و قد بلند (استخوانبندی نسبتا درشتی دارند)
- موهای مجعدی دارند ولی احتمال ریزش مو در این افراد بالاست.
- زود عصبانی میشوند و خیلی زود هم پشیمان میشوند.
- خواب کم و سبک
- هوش و حافظه قوی و بالا
- عجول و استرسی
- سرعت بالا در انجام کارها
- متنفر از تابستان و گرما
- قدرت جنسی متغیری دارند.
- اگر شرایط وفق مرادشان نباشد بسرعت عصبی و پرخاشگر میشوند.
ویژگی های مزاج سرد و تر یا همان بلغمی مزاج ها:
در مقالهی مزاج بلغمی به طور کامل در مورد مزاج سرد و تر صحبت کردهایم. اما در این بخش هم مختصری به ویژگیهای افراد بلغمی مزاج یا طبع سرد و تر اشاره میکنیم:
- دارای هیکل چاق و پفآلود
- دارای پوست سفید
- دارای موی کمپشت، لخت، نرم و عموما بور که رشد کندی دارد.
- تمایل به خواب طولانی و زیاد
- کندی حافظه
- توان و تمایل جنسی پایین
- سرعت پایین در انجام کارها
- متنفر از سرما و رطوبت
- از لحاظ گوارشی قوی نیستند و زود درگیر نفخ میشوند.
- عموما افرادی محتاط و اهل سازش هستند.
ویژگی های مزاج سرد و خشک یا همان سوداوی مزاج ها:
در مقالهی مزاج سوداوی به طور کامل در مورد مزاج سرد و خشک صحبت کردهایم. اما در این بخش هم مختصری به ویژگیهای افراد سوداوی مزاج یا طبع سرد و خشک اشاره میکنیم:
- لاغر، کشیده و ریزنقش
- دارای رنگ پوست تیره
- زیادی موی بدن
- سفید شدن زودهنگام موی سر
- عموما درگیر یبوست هستند.
- کینه ای و زودرنج
- خواب متوسط و گاهی بدخواب
- تمایل جنسی متغیر ولی توان جنسی کمی دارند.
- از پاییز متنفرند و درگیر افسردگی و وسواس میشوند.
- حسابگر و تیزبین هستند.
مزاج من چیست؟ و چطور مزاجم را بشناسیم؟
با شناخت ویژگیهای مزاجها تا حدودی میتوانیم مزاج خودمان را بشناسیم. همچنین شما میتوانید در سایت تی نیوشاپ، از تست مزاجشناسی رایگان استفاده کنید و مزاج خود را تشخیص دهید.
با پاسخ به سوالات این تست مزاجشناسی آنلاین، در کمتر از پنج دقیقه با مزاج اصلی خود و ویژگیهای آن آشنا میشوید.
همچنین میتوانید سبک زندگی مناسب مزاجتان را بشناسید.
کدام مزاج بهتر است؟
این سوال مثل این است که بگوییم کدام رنگ از همه بهتر است؟
کدام درخت و گیاه از همه بهتر است؟
کدام حیوان از همه بهتر است؟
طبیعت یعنی تنوع.
طبیعت از تفاوتها و تمایزها تشکیل شدهاست. و اگر همه چیز یک دست و یک شکل باشد، تمام زیباییهای جهان هستی از بین میرود.
بنابراین تفاوت بین مزاجها هم بد نیست؛ و میتواند تنوع و تعادل یک جامعه را بالا ببرد.
پس هیچ یک از مزاجها نسبت به بقیه برتری ندارند. و هر کس با مزاج خودش میتواند بهترین باشد.
آیا می توانم مزاجم را تغییر دهم؟
مزاجی که با آن متولد میشویم را هرگز نمیتوانیم تغییر دهیم. و اتفاقا وقتی همیشه سالم و سرحال هستیم که مزاج ذاتی خودمان را در حالت تعادل نگه داریم.
بنابراین اگر سرد مزاج هستید با خوردن زیاد گرمیجات، گرممزاج نمیشوید. حتی این اقدامات افراطی میتواند منجر به آسیبهای جدی به بدن شود.
بهترین اقدام این است که با ویژگیهای مزاجی خود آشنا باشید و سبک زندگی مناسب مزاج خود را انتخاب کنید.
البته این نکته را درنظر داشته باشید که خیلی از ویژگیهای ما حاصل تربیت و محیط زندگی ماست و ربطی به مزاج ما ندارد.
بنابراین بسیاری از خصوصیات، آموختنی است و میتوان روی آنها کار کرد.
سخن پایانی- بررسی جامع مزاج شناسی
در این مقاله سعی کردیم به زبان ساده تعریف مزاج و اهمیت مزاج شناسی را بررسی کنیم. همچنین به بررسی ویژگی مزاج ها پرداختیم و یک روش تشخیص مزاج و تست مزاجشناسی آنلاین را معرفی کردیم.
در پایان می توانید سوالات خود را در ارتباط با مزاج شناسی، زیر این مقاله مطرح کنید. تیم کارشناسان ما در سریعترین زمان شما را راهنمایی میکنند.