مقدمه: وقتی آلرژی فصلی لذت بهار را میدزدد!
بهار برای همه آنقدرها هم زیبا نیست و گاهی بسیار آزاردهنده هم هست. برای خیلیها، این فصل بیشتر با عطسههای پشت سر هم، آبریزش بینی و خارش چشمها همراه است!
اگر هر سال به محض شروع سال نو، علائم حساسیت بهاری سراغتان میآید، راهکارهای این مقاله به داد شما خواهد رسید.
در این مقاله به طور کامل و جامع به این موضوعات میپردازیم که:
چرا در بهار درگیر آلرژی فصلی میشویم؟
چه کسانی بیشتر مستعد ابتلا به حساسیت فصلی هستند؟
درمان خانگی آلرژی چیست؟
دمنوشهای ضد آلرژی و دمنوشهای مناسب برای حساسیت بهاری کدامند؟
چه نسخههای گیاهی برای آلرژی و حساسیت بهاری وجود دارند؟
و…
چرا درگیر آلرژی میشویم؟
بدن انسان دارای میلیونها نگهبان و سازوکار دفاعی است که وظیفهشان محافظت از ما در برابر خطرات بیرونی مانند ویروسها، باکتریها و عوامل بیماریزاست. اما گاهی اوقات این سیستم دفاعی دچار اشتباه میشود.
آلرژی زمانی بروز میکند که بدن به اشتباه، یک ماده بیخطر مانند گرده گل، گرد و غبار یا حتی برخی مواد غذایی را بهعنوان تهدیدی جدی تشخیص میدهد. در نتیجه، برای مقابله با آن واکنشهایی نشان میدهد که به شکل علائم آلرژیک ظاهر میشوند؛ علائمی مانند عطسه، آبریزش بینی، خارش پوست یا چشم، و حتی تنگی نفس.
تفاوت حساسیت بهاری با سرماخوردگی:
آلرژیهای فصلی، که به نام رینیت آلرژیک هم شناخته میشوند، معمولاً در بهار و اوایل پاییز بروز میکنند. که گاهی با سرماخوردگی معمولی اشتباه گرفته میشوند. اما تفاوتهای قابل توجهی هم دارند که در جدول زیر به طور کامل ذکر شدهاند:
حساسیت بهاری و آلرژی فصلی | سرماخوردگی | |
---|---|---|
علت | واکنش سیستم ایمنی به عوامل حساسیتزا مثل گرده گلها | ویروس و عفونت |
مدت زمان | طولانی مدت (چند هفته تا حتی چند ماه) | چند روز تا یک هفته |
علائم | عطسههای مکرر، آبریزش بینی و چشم، خارش بینی، سوزش چشم، گلودرد. (علائم بیشتر مربوط به بینی و چشمهاست) | گلودرد، تب، سرفه، بدن درد، گرفتگی بینی، عطسه |
فصل | بیشتر در بهار و اوایل پاییز | بیشتر در فصول سرد |
بررسی حساسیت بهاری در طب سنتی ایرانی:
در بخش اول نگاه طب نوین را به آلرژی بررسی کردیم. ولی حالا ببینیم آلرژی و حساسیت بهاری از دیدگاه طب سنتی چه تعریفی دارد.
شروع فصل بهار با افزایش جریان خون در بدن همراه است. و بدن وارد فاز پویایی و حرکت میشود. دقیقا مشابه آن چیزی که در طبیعت هم رخ میدهد. حالا این افزایش جریان خون، باعث افزایش حرکت سموم و مواد زائد هم میشود.
اگر با شروع فصل بهار با اقدامات هوشمندانه مثل سم زدایی، فعالیت بدنی مستمر، خونگیری و… به خروج این سموم از بدن کمک کنیم، بدن کامل از این مواد زائد پاک میشود.
اما اگر اقدام درست انجام ندهیم و این سموم راه خروجی پیدا نکنند، با علائمی مثل عطسه، آبریزش و… سعی میکنند از بدن خارج شوند. و اینگونه شاهد علائم آلرژی بهاری هستیم.
از دیدگاه طب سنتی چه کسانی مستعد ابتلا به آلرژی فصلی هستند؟
- افرادی که بیش از اندازه از گرمیجات استفاده میکنند
- افرادی که درگیر یبوست هستند
- افرادی که کیسه صفرا نداشته باشند یا صفرای آنها پر شده باشد
- افرادی که با کبد ضعیف متولد شدهاند
- افرادی که اهل دخانیات هستند
- افرادی که درگیر مشکلات روحی و عصبی مثل حساسیت، زودرنجی و استرس زیاد هستند
- افرادی که مقدار کمی از مایعات استفاده میکنند
- افرادی بیتحرکی که دفع سموم درستی ندارند
- افرادی که در شهرهای شلوغ و آلوده زندگی میکنند
- نوزادانی که از شیر مادر تغذیه نکردند
- افرادی که پرخوری و درهمخوری میکنند
- افرادی که غذاهای مانده میخورند
چرا از درمان طبیعی و دمنوش برای حساسیت بهاری استفاده کنیم؟
برخی از دمنوشها حاوی گیاهانی هستند که میتوانند با التهاب مبارزه کرده و به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کنند؛ در نتیجه، میتوانند علائم آلرژی را کاهش دهند.
در ادامه به بررسی موثرترین دمنوشها برای حساسیت بهاری میپردازیم.
1. دمنوش فلوس، عناب و گل ختمی: پاکسازیکننده بدن و ملین
مزایا و خواص دمنوش ویژه حساسیت بهاری:
- اولین قدم در درمان آلرژی فصلی و حساسیت بهاری رفع یبوست است. مادامی که یبوست داشته باشید، دفع سموم به خوبی انجام نمیشود و علائم شدیدی مثل آلرژی ایجاد میکنند.
- کبد نقش مهمی در سم زدایی بدن دارد. بیماریهای کبدی زمینهی بسیاری از بیماریها را در بدن فراهم میکنند. این دمنوش، خصوصا به دلیل داشتن عناب، یکی از ترکیبات عمومی برای پاکسازی کبد است.
- این دمنوش به کاهش سوزش گلو، سرفه خشک و کاهش تحریک مجاری تنفسی کمک میکند.
نحوه مصرف:
مغز فلوس، عناب خشک شکسته و گل ختمی را به صورت مساوی با هم ترکیب کنید. و هر بار یک قاشق غذاخوری از ترکیب را با یک لیوان آب در قوری بریزید و اجازه دهید 10 تا 15 دقیقه دم بکشد.
این دمنوش را عصرها یا قبل از خواب میل کنید.
چه کسانی نمی توانند از این دمنوش برای آلرژی فصلی استفاده کنند؟
- افرادی که مبتلا به مشکلات شدید گوارشی و اسهال هستند.
- خانمهای باردار و شیرده پیش از مصرف این دمنوش با پزشک خود مشورت کنند.
2. دمنوش نعناع فلفلی، ضدالتهاب و بازکننده مجاری تنفسی
مزایا و خواص:
- نعناع به عنوان یک ضد التهاب و مسکن طبیعی برای مجاری تنفسی شناخته میشود و میتواند در تسکین گرفتگی بینی مؤثر باشد. این دمنوش ترشح هیستامین را کاهش میدهد تا بدن به عوامل آلرژی واکنش کمتری نشان دهد.
- خاصیت آرامبخشی نعناع کمک میکند تا تنشهای ناشی از آلرژی کم شود.
- به طور کلی از دمنوش نعنافلفلی برای راحتتر شدن تنفس و باز شدن مجاری تنفسی، خارش چشم و سردرد میتوان استفاده کرد.
نحوه مصرف:
یک قاشق غذاخوری برگ نعناع فلفلی خشک شده را در یک فنجان آب جوش بریزید و به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه دم کنید. میتوانید برای طعم بهتر از کمی عسل یا آبلیمو تازه هم استفاده کنید.
چه کسانی نمی توانند از این دمنوش برای بهبود حساسیت بهاری استفاده کنند؟
- افراد مبتلا به رفلاکس معده
- افراد مبتلا به کم کاری تیروئید
- افرادی که به خانواده نعناعیان حساسیت دارند
3. دمنوش بابونه، آرامبخش و ضد حساسیت
مزایا و خواص:
- بابونه یک ضدالتهاب قوی و طبیعی است که برای انواع التهابات تنفسی، گوارشی، پوستی و… قابل استفاده است.
- اگر حساسیت بهاری شما همراه با خارش چشم، بینی و گوش است، دمنوش بابونه یکی از بهترین انتخابها برای شماست.
- این دمنوش میتواند آرامش عمومی بدن را افزایش بدهد و تنشها و کلافگی شما را به حداقل برساند.
- اگر جزو افرادی هستید که بخاطر آلرژی بهاری دچار گلودرد هم میشوید، حتما روزانه از دمنوش بابونه میل کنید.
نحوه مصرف:
یک قاشق چایخوری گل بابونه خشک شده را در یک فنجان آب جوش بریزید و بگذارید ۵ تا ۷ دقیقه دم بکشد. میتوانید این دمنوش را روزی ۲-۳ بار مصرف کنید.
چه کسانی نمی توانند از این دمنوش برای آلرژی بهاری استفاده کنند؟
- خانمهای باردار و شیرده
- افرادی که از داروهای رقیق کننده خون استفاده میکنند
4. دمنوش زنجبیل، تقویت کننده سیستم ایمنی
- دمنوش زنجبیل با تقویت سیستم ایمنی بدن و خواص ضد التهابیاش، به کاهش واکنشهای شدید آلرژیک کمک کرده و بدن را قادر میسازد تا بهتر با عوامل حساسیتزا مقابله کند.
- مطالعات نشان دادهاند که زنجبیل و لوراتادین، دارویی برای درمان آلرژی، اثر مشابهی دارند و هر دو برای گرفتگی بینی، آبریزش بینی، عطسه و… موثر هستند.
نحوه مصرف:
چند برش نازک زنجبیل تازه را در آب جوش بریزید و بگذارید ۵ تا ۱۰ دقیقه دم بکشد. برای طعم بهتر، میتوانید کمی عسل یا لیمو به آن اضافه کنید.
چه کسانی نمی توانند از این دمنوش گیاهی برای آلرژی استفاده کنند؟
- خانمهای باردار و شیرده
- افرادی که از داروهای رقیق کننده خون استفاده میکنند
- افراد مبتلا به مشکلات حاد گوارشی مثل زخم معده و رفلاکس
- افراد مبتلا به فشارخون
5. دمنوش گزنه، کاهش عطسه و خارش
- گزنه هم یک آنتی هیستامین طبیعی است که میتواند عطسههای مکرر، آبریزش بینی و خارش چشم را به حداقل برساند.
- گزنه به تقویت سیستم ایمنی کمک میکند. بنابراین پیش از شروع دورهی آلرژی میتواند از بروز علائم آن جلوگیری کند.
نحوه مصرف:
یک قاشق چایخوری برگ گزنه خشکشده را در یک فنجان آب جوش بریزید و اجازه دهید ۵ تا ۱۰ دقیقه دم بکشد. و بعد میل کنید.
بهتر است این دمنوش را پیش از وعده غذایی میل کنید.
چه کسانی نمی توانند از دمنوش گزنه برای درمان آلرژی فصلی استفاده کنند؟
- افرادی که از داروهای رقیق کننده خون استفاده میکنند.
- خانمهای باردار و شیرده
- خانمها در شروع دوران قاعدگی
6. دمنوش آویشن، ضدباکتری و پاک کننده
- آویشن مجاری تنفسی را پاکسازی میکند و گلودرد و سرفههای آلرژیک را تسکین میدهد.
- مصرف روزانه یک فنجان دمنوش آویشن میتواند گرفتگی بینی و سرفههای خشک را به حداقل برساند.
نحوه مصرف:
یک قاشق چایخوری آویشن خشکشده را در یک فنجان آب جوش بریزید و بگذارید ۵ تا ۱۰ دقیقه دم بکشد. برای طعم بهتر میتوانید عسل یا لیمو تازه به آن اضافه کنید.
چه کسانی نمی توانند از دمنوش آویشن برای درمان حساسیت بهاری استفاده کنند؟
- خانمهای باردار و شیرده
- افرادی که به خانواده نعناییان مثل مریم گلی و رزماری حساسیت دارند.
- افرادی که از داروهای رقیق کننده خون استفاده میکنند.
7. دمنوش شیرین بیان، تسکین التهاب و بهبود علائم تنفسی
- دمنوش شیرین بیان میتواند گرفتگی بینی، سرفه و التهاب گلو ناشی از آلرژی فصلی را تسکین دهد. همچنین شیرین بیان میتواند به کاهش خارش چشمها و دردهای گلو ناشی از واکنشهای آلرژیک کمک کند.
- شیرین بیان ضدالتهاب و تقویت کننده سیستم ایمنی است و از بروز آلرژی بهاری پیشگیری هم میکند.
نحوه مصرف:
یک قاشق چایخوری ریشه شیرین بیان خشکشده را در یک فنجان آب جوش بریزید. بگذارید حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه دم بکشد. پس از دم کشیدن، میتوانید این دمنوش را ۲-۳ بار در روز مصرف کنید. برای طعم بهتر، میتوانید کمی عسل به آن اضافه کنید.
چه کسانی نمی توانند از دمنوش آویشن برای درمان حساسیت فصلی استفاده کنند؟
- افراد مبتلا به فشار خون بالا
- خانمهای باردار و شیرده
- افراد مبتلا به بیماریهای حاد کلیوی و کبدی مثل نارسایی
چند نکته قبل از مصرف انواع دمنوش گیاهی:
- اگر داروی خاصی مصرف میکنید یا باردار هستید، قبل از استفاده از هر کدام از دمنوشها با پزشک خود یا کارشناسان ما مشورت کنید.
- دمنوشها مکمل درمان هستند، نه جایگزین قطعی دارو.
- کیفیت گیاهان خشکشده مهم است؛ حتماً از مراکز معتبر تهیه کنید.
بررسی بهترین دمنوش برای حساسیت بهاری در یک نگاه
علائم | دمنوش مناسب |
---|---|
ترکیب عناب، فلوس و گل ختمی | مناسب برای همه خصوصا افراد درگیر یبوست |
دمنوش نعنافلفلی | عطسه مداوم، آبریزش بینی، گرفتگی سینوسها |
دمنوش بابونه | التهاب و تحریک مجاری تنفسی، خارش گلو و چشم |
دمنوش زنجبیل | گلودرد، سوزش گلو، سرفه خشک |
دمنوش گزنه | آبریزش شدید، التهاب مزمن، حساسیت مزمن و تکرارشونده |
دمنوش آویشن | سرفههای خشک، گرفتگی شدید تنفسی و التهاب گلو |
دمنوش شیرین بیان | پوست خشک یا ملتهب، سوزش در دهان و بینی، مشکلات گوارشی مثل سوزش معده |
روشهای تکمیلی درمان خانگی حساسیت بهاری:
1. روغن مالی با روغن بنفشه
چرا موثر است؟
روغن بنفشه خواص ضدالتهابی و ضدحساسیت دارد. ماساژ این روغن میتواند به کاهش التهاب سینوسها، آرامسازی سیستم عصبی و التهابات پوستی کمک کند.
روش استفاده:
چند قطره از روغن بنفشه را روی شقیقهها، پیشانی، زیر بینی و ناحیه گلو به آرامی ماساژ دهید. میتوانید از این روغن قبل از خواب استفاده کنید تا آرامش بیشتر و خواب عمیقتری را تجربه کنید.
نکته:
قبل از استفاده حتما تست حساسیت را (مثلاً یک قطره روی پوست مچ دست) انجام دهید.
2. بخور بابونه و تخم گشنیز
چرا مؤثر است؟
ترکیب بخار گرم با گیاهان ضد التهاب، یکی از سریعترین روشها برای باز کردن مجاری تنفسی و کاهش واکنشهای آلرژیک بهخصوص در بینی و سینوسهاست. بابونه با خاصیت ضد التهاب و آرامبخشش، و تخم گشنیز با اثر ضد حساسیت و تقویتکننده سیستم ایمنی، ترکیبی فوقالعاده برای کاهش گرفتگی بینی، عطسه مکرر و سوزش گلو هستند.
روش استفاده:
- یک قاشق غذاخوری گل بابونه + یک قاشق چایخوری تخم گشنیز را در یک قابلمه متوسط آب در حال جوش بریزید.
- بعد از حدود 3 تا 5 دقیقه زیر گاز را خاموش کنید.
- حولهای روی سر خود بیندازید و حدود ۱۰ دقیقه بخور دهید (چشمها بسته باشد).
- این کار را میتوانید روزی یک بار، ترجیحاً شبها قبل از خواب انجام دهید.
نکته:
اگر آسم یا مشکلات حاد تنفسی دارید، با احتیاط و مشورت پزشک انجام بدهید.
سخن پایانی: بهار امسال بدون عطسه و آبریزش!
اگر از حساسیت فصلی خسته شدید و دنبال راهحل خانگی و موثر میگردید، استفاده از راهکارهای طبیعی و دمنوشهای گیاهی میتوانند ناجی شما باشند. یک فنجون دمنوش گرم، یک نفس عمیق… و یک بهار بدون زحمت!
در این مقاله، علاوه بر معرفی 7 نوع دمنوش ضدآلرژی، به دستور تهیهی بخور ویژه، روغنمالی و نسخههای گیاهی نیز پرداختهایم.
همچنین شما میتوانید علائم خود را در بخش دیدگاهها مطرح کنید تا مشاوران ما دمنوش مناسب و اختصاصی خودتان را به شما معرفی کنند.